Każdemu pracownikowi zatrudnionemu przez jednostki budżetowe przysługuje dodatek stażowy. Jego wysokość jest zmienna i rośnie wraz z liczbą przepracowanych lat. Pracodawcy spoza sfery budżetowej również mogą go wypłacać, o ile jest to zgodne z przepisami wewnątrzzakładowymi. Prywatne firmy rzadko decydują się na wypłatę takiego świadczenia i zastępują je innymi benefitami pracowniczymi.

W jaki sposób naliczany jest dodatek stażowy?

Zazwyczaj pierwsza wypłata świadczenia następuje po pięciu latach od podjęcia pracy w danej firmie lub branży. Jego kwota naliczana jest procentowo i rośnie wraz z wysokością wynagrodzenia podstawowego. Najczęściej dodatek stażowy wynosi 5% wypłaty podstawowej.

Po każdym kolejnym przepracowanym roku wysokość świadczenia może wzrosnąć o 1%. Jednak nigdy nie przekroczy kwoty wynoszącej 20% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Wyjątkowy jest przypadek nauczycieli, którzy po raz pierwszy otrzymują dodatek po osiągnięciu czteroletniego stażu. Przez pierwszy rok wynosi on 1% podstawowej wypłaty i z każdym przepracowanym rokiem będzie rósł o kolejny procent. Stawka maksymalna dodatku jest taka sama jak w pozostałych przypadkach. Jeżeli nauczyciel pracuje w kilku szkołach, to okres stażu pracy dla każdego etatu ustala się oddzielnie.

Jak wypłacany jest dodatek stażowy policjantom?

Na nieco innych zasadach wypłaca się to świadczenie policjantom. Przedstawiciele tego zawodu po raz pierwszy otrzymają dodatek po dwóch latach służby. Jego wysokość będzie wynosić 2% uposażenia zasadniczego. Każdy kolejny przepracowany rok wiąże się z jednoprocentowy wzrostem.

W momencie osiągnięcia stażu w wysokości 20 lat służby, wysokość świadczenia zostanie podniesiona o 2%. W ten sposób będzie powiększać się co 2 lata, aż dojdzie do pułapu 32% podstawowej pensji. Ci, którzy zdecydują się pełnić służbę przynajmniej 35 lat, mogą liczyć na najwyższy dodatek wynoszący 35% uposażenia zasadniczego. Jest to stawka maksymalna wspomnianego świadczenia, która obowiązuje również żołnierzy zawodowych. Przedstawiciele tego zawodu mogą liczyć na podwyżkę dodatku stażowego co 3 lata. W momencie osiągnięcia 15-letniego stażu, co roku następować będzie jednoprocentowy wzrost.

Kto może otrzymać dodatek stażowy?

Zgodnie z polskim prawem, świadczenie przysługuje pracownikom samorządowym, członkom korpusu służby cywilnej i osobom zatrudnionym przez instytucje kultury.

Wśród beneficjentów tego dodatku znajdują się między innymi:

• nauczyciele,
• urzędnicy,
• zawodowi żołnierze,
• funkcjonariusze,
• pracownicy sądu i prokuratury,
• kolejarze,
• pielęgniarki.

Czasem na wypłatę dodatku stażowego mogą liczyć także pracownicy większych zakładów pracy spoza sfery budżetowej. Nie jest to jednak częsta praktyka.

Zasady wypłacania dodatku za wieloletni staż pracy

Dodatek stażowy najczęściej wypłacany jest wraz z wynagrodzeniem zasadniczym. Pierwsza wypłata tego świadczenia następuje w miesiącu następującym po okresie, w którym pracownik nabył do niego prawo. Przykładowo, jeżeli okres pięciu lat pracy mija w środku czerwca, to dodatek stażowy zostanie wypłacony w lipcu. Świadczenie za wysługę lat przyznawane jest także w przypadku nieobecności w pracy z powodu choroby lub opieki nad dzieckiem. Wtedy warunkiem otrzymania tego dodatku jest pobieranie zasiłku z ubezpieczenia społecznego. Co ważne, nie przysługuje on kobietom przebywającym na płatnym urlopie macierzyńskim. 

Zmiany w sposobie naliczania dodatku stażowego — przykład

Od 1 stycznia 2020 roku świadczenie zostało wyłączone z katalogu składników wynagrodzenia. Oznacza to, że dodatku stażowego nie można wliczać do wysokości płacy minimalnej.

Przykład:

Pracownikowi w 2021 roku przysługiwało wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 2900 złotych brutto. Wysokość jego dodatku stażowego to 10%, czyli 290 złotych. W 2022 roku wynagrodzenie minimalne wzrosło do 3010 zł. Pracownik otrzyma więc podwyżkę w wysokości 110 zł brutto oraz dodatek stażowy.

Przed 1 stycznia 2020 roku, pracownik z powyższego przykładu nie dostałby obowiązkowej podwyżki. Wcześniej pracodawca mógł wliczyć świadczenie przyznawane za staż pracy do wysokości wynagrodzenia podstawowego.

Emerytura stażowa — pomysł, który może trafić do sejmu

Propozycja przejścia na emeryturę stażową to aktualnie tylko inicjatywa obywatelska. Zgodnie z tym pomysłem, wszyscy Polacy powinni mieć możliwość pobierania emerytury po osiągnięciu odpowiedniego stażu pracy. Założenia tego projektu przewidują wprowadzenie prawa do pobierania świadczeń emerytalnych dla kobiet z 35-letnim stażem pracy oraz mężczyzn, którzy przepracowali 40 lat.

Obecnie na emeryturę mogą przejść panie po 60. roku życia oraz panowie w wieku 65 lat. Emerytura stażowa może być korzystnym rozwiązaniem dla wszystkich osób, które weszły na rynek pracy w młodym wieku. Kryterium, które ma decydować o tym, czy pracownikowi będzie przysługiwać prawo wcześniejszego przejścia na emeryturę, to wysokość uzbieranego minimalnego kapitału. Jeżeli będzie on wystarczający do wypłacenia minimalnej emerytury, to można skorzystać z powyższego prawa.